دو زانو روی موزائیک های پارک اندیشه نشسته اند دور هم; هفت نفری می شوند و بین ۱۷ تا ۲۵ سال سن دارند.

پارک زیاد هم خلوت نیست اما برای آن ها اهمیتی ندارد. با دقت توتون سیگارهایشان را روی یک تکه مقوا که در وسط قرار داده اند، خالی و با ماده نرم سیاه رنگی مخلوط می کنند.تقریبا روبه رویشان روی صندلی می نشینم. خیره شده ام به دست هایشان. توتون را با ماده سیاه مخلوط می کنند و یکی یکی کاغذ سیگارهایشان را پر می کنند.کارشان که تمام می شود، مقوا را می گذارند زیر نیمکت کنارشان و ردیفی کنار هم روی جدول می نشینند.

مضرات حشیش بر بدن
نگاهی به دوستانش می اندازم که سیگارهایشان را آتش زده اند و تند و تند دودش را به درو ن شان می فرستند.کوچک ترینشان که ۱۷-۱۶ ساله می نماید، چشمانش را بسته، سرش را بالا گرفته از عمق جانش به سیگار پک می زند. حواسش اصلا به اطرافش نیست، انگار که مهمترین کار دنیا را انجام می دهد!می پرسم: “این که خیلی بچه است، این چرا معتاد شده؟”پسر مو بلند که دوستانش مسعود صدایش می کنند رو ترش می کند که: “حشیش اعتیاد نداره، اینم بچه نیست. ۱۶ سالشه.

حشیش فقط محض حال کردنه. هر وقت بخوای می کشی، نخواستی هم تعطیل.”خودش چهار سالی می شود که حشیش می کشد: “من تا حالا نخواستم بذارمش کنار. هر وقت خواستم دیگه نمی کشم.”سیگاری دوستانش تمام شده و حالا یکی دوتاشان حرف می زنند و همه بلند بلند ریسه می روند از خنده. پسر مو بلند می رود سمت آن ها و با دست به من اشاره می کند که بروم: “خیلی خوب! کنجکاویت بر طرف شد دیگه! به سلامت. خوش گذشت!” بلند می شوم. خودش را می اندازد روی نیمکت. سیگارش را آتش می زند و با ولع اولین کام را می گیرد.

حشیش چیست
حشیش که از درختچه ای به نام شاهدانه یا کانابیس به دست می آید، یکی از موادی است که از زمان های بسیار قدیم به منظور خروج از حالت تعادل طبیعی مورد استفاده بشر بوده است.موادی که از بخش های مختلف این گیاه به دست می آید، نام های مختلفی مانند بنگ، حشیش، گرس یا علف (ماری جوانا) که بسته به مقدار Thc موجود در آن ها (تتراهیدروکانابینول یا ماده اصلی این خانواده که مقدار آن در بخش های مختلف گیاه متفاوت است)، از قدرت کمتر یا بیشتری برخوردارند.

بیشترین مقدار Thc در صمغ یا شیره ای است که از سطح برگ های این گیاه تراوش می کند و از جمع آوری آن ها، حشیش که قویترین فرآورده آن است، به دست می آید.بنگ(روغن حشیش) و همچنین علف یا گرس(ماری جوانا) نیز به ترتیب از جوشانده ترکیب ساقه و برگ ها و از خشک کردن و پودرکردن برگ های گیاه شاهدانه به دست می آیند.از نظر علمی به گروه مواد حشیش و شبه حشیش، مواد کانابینوئید گفته می شود. این گروه از مواد از هزاران سال پیش، از گیاه شاهدانه هندی تهیه و به عنوان مواد سرخوش کننده یا نئشه آور مصرف می شده اند.

گیاه شاهدانه هندی
نام این گیاه پسوند هندی دارد ولی در بسیاری از نقاط دنیا به خوبی رشد می کند.از قسمت های گوناگون گیاه شاهدانه هندی مواد متعددی تهیه می شود که اسامی گوناگونی دارند، ولی ماده موثر تمام آنها یکی است.ناگفته نماند که در قرن نوزدهم میلادی این مواد به عنوان ضد درد، ضدتشنج و خواب آور مصرف می شدند و در سال های اخیر در درمان گلوکوم یا بیماری آب سیاه چشم و در درمان تهوع و استفراغ ناشی از شیمی درمانی سرطان ها مورد توجه دوباره قرار گرفته است. پژوهش های اخیر هم یافته هایی به نفع آثار پاد زیستی یا آنتی بیوتیکی و آثار ضد سرطانی آن داشته اند.

بر خلاف تصور عامه حشیش اعتیاد آور است تصورعامه مردم این است که حشیش یا مواد هم خانواده آن به دلیل دارا نبودن مرفین، اعتیادآور نیستند و اگر هم اعتیادآور باشند، اعتیاد یا وابستگی به آن ها روحی و روانی است.
اما دکتر رحمان جنتی، پزشک یکی از مراکز درمان نگهدارنده با متادون، در این باره به برنا می گوید: بر خلاف این تصور و به اعتقاد بسیاری از پزشکان، اعتیاد به حشیش و هم خانواده های آن کاملا جسمی است، زیرا Thc مستقیما روی سیستم ضد درد یا تولید کننده مواد شبه افیونی جسم (سیستمی که قوی ترین موادمخدر طبیعی و شبه افیونی را تولید می کند) اثر می گذارد و از تعادل خارج شدن و تخریب آن را موجب می شود که این تخریب، بروز اختلالات جسمی وعوارض روانی بسیاری اعم از بی ثباتی روانی را در پی دارد.

بررسی مضرات حشیش
وی همچنین با اشاره به این که هر نوع ماده ای که مصرف آن انسان را از حال تعادل طبیعی خارج می کند، بر سیستم ضد درد اثر سو» و مخرب دارد، می افزاید: از مهمترین اثرات مصرف حشیش می توان به توهم، خیره ماندن به نقطه ای خاص، گریه و خنده غیرطبیعی، پرخوری شدید (نئشه خوری) و اختلال در درک زمان، مکان و فواصل اشاره کرد. این متخصص در ادامه خاطرنشان می کند: حشیش و مواد هم خانواده آن مواد مخدر محسوب می شوند و متاسفانه هنوز داروی جایگزینی برای درمان اعتیاد به آن ها وجود ندارد.

مضرات حشیش برای جسم
سید کمال واحدی روانپزشک و استاد دانشگاه اهواز، در اعتقاد دارد که حشیش شایع ترین ماده غیر قانونی در سطح جهان است به طوری که سه چهارم معتادها از این ماده استفاده می کنند و شیوع آن در جامعه ما ۱۳ درصد است.وی با اشاره به این که حشیش هایی که امروزه در بازار به طور غیرقانونی مصرف می شود، خطرناک تر از گذشته است ادامه می دهد: در سال های اخیر با پیشرفت هایی که در علم کشاورزی حاصل شده، گیاهان با تتراهیدروکانابینول بیشتری کشت می شوند به طوری که غلظت این ماده در این گیاه سه برابر شده است.

بنابراین مواد کانابینوئید جدید، نئشه آورتر هستند. این مواد بیشتر به صورت پیچیده شده در کاغذ شبیه به سیگار و با شیوع کمتری به صورت پیپ یا به تازگی به صورت قلیان (به خصوص در قهوه خانه های به اصطلاح سنتی) تدخین می شوند اما گاهی در غذا طبخ می شوند، یا دم کرده آنها مانند چای مصرف می شود.

واحدی درباره تفاوت حشیش با دیگر مواد مخدر می گوید: مواد گوناگون، آثار متفاوتی دارند. مواد کانابینوئید بر افراد گوناگون به راه های متفاوتی اثر می کنند که بستگی به وضعیت خلقی آنها، انتظاری که از این ماده دارند، مقدار مصرف آنها، قدرت ماده مصرفی و طریقه مصرف دارد. چهارده ثانیه پس از استفاده از ماده دخانی، این ماده از طریق مویرگ های ریه به مغز می رسد و به گیرنده هایی که در قسمت های گوناگون مغز قرار دارد متصل می شود.

اعتیاد به حشیش
در این زمان بیشتر افراد احساس خوشی و آرامش می کنند، پر حرف تر می شوند، و کمتر مراقب گفتار و کردار خود هستند. البته بعضی از افراد با مصرف مواد کانابینوئید، عصبی، گیج، منگ و دمغ می شوند. پس از مدتی حالت برگشتگی و خواب آلودگی پیش می آید. اینها ناشی از اثر مواد کانابینوئید بر مغز است.

از نظر جسمی، چشم ها قرمز می شوند، ضربان قلب زیاد می شود و اشتها به طور غیر معمولی زیاد می شود.این استاده دانشگاه درباره تاثیرات این ماده مخدر بر مغز اضافه می کند: کانابینوئید با تاثیر بر مخچه و عقده های قائده ای مغز، وضعیت تعادل و حرکات فرد را مختل می کنند. قضاوت حافظه، واکنش ها و ادراک فرد نیز مشکل پیدا می کند. مصرف مقادیر زیاد توهم زا نیز هست.

تاثیر بر قسمت هیپوکمپوس مغز، حافظه فرد را مختل می کند. یکی از تفاوت های اصلی مواد کانابینوئید با سایر مواد این است که در قسمت ساقه مغز گیرنده ای ندارند. به همین دلیل مسمومیت با آنها بر خلاف مسمومیت با سایر مواد ایجاد وقفه تنفسی نمی کند. یعنی مسمومیت با آنها مرگ زا نیست.

اعتیاد روانی و اعتیاد جسمانی با حشیش
مصرف مقادیر کم مواد کانابینوئید اعتیاد روانی ایجاد می کند. با مصرف این مواد، حالت نئشه ایجاد می شود و اگر این مواد به فرد نرسد، مضطرب، عصبی و بی خواب می شود و احساس ناامنی و افسردگی پیدا می کند.. کسانی که هر روز مقدار زیادی مصرف می کنند، اعتیاد جسمانی هم پیدا می کنند و اگر این مواد به آنها نرسد، دچار علایم محرومیت می شوند; بی خواب، مضطرب و تحریک پذیر می شوند و اشتهایشان را از دست می دهند.

لرزش، تعریق، تهوع، استفراغ، دردها و گرفتگی های عضلانی و احساس ناخوشی. علایم محرومیت اغلب پس از ۲۴ تا ۴۸ ساعت شروع می شوند و طی دو تا چهار روز به حداکثر می رسند.

این علایم اغلب حدود یک هفته طول می کشند.وی با توجه به این که تا ۳۰ سال گذشته پژوهش کافی در زمینه مخاطرات مواد کانابینوئید انجام نشده بود و برخی ادعا می کردند که این مواد کم خطرتر از الکل یا سیگار هستند می گوید:امروزه دانشمندان معتقدند که این طور نیست و شواهد روزافزونی دال بر عوارض خطرناک حشیش پیدا کرده اند.

مضرات حشیش برای انسان
پس از رفع نئشگی، این مواد در مغز باقی می مانند و حافظه و یادگیری را مختل می کنند. قدرت استدلال، محاسبه، خواندن و صحبت کردن کم می شود. قدرت واکنش فرد کم می شود و به همین دلیل انجام اموری که به واکنش سریع نیاز دارد مخاطره آمیز می شود.

مضرات حشیش
بسیاری از سوانح رانندگی را این افراد به وجود می آورند. خطر حوادث رانندگی تا چهار ساعت پس از رفع نئشگی بالا باقی می ماند. از عوارض روانی مهم می توان به اختلالات اضطرابی، افسردگی، شوریدگی، اختلالات خواب، اختلالات جنسی و اختلالات روان پریشانه یا جنون اشاره کرد. حالت بی انگیزگی از دیگر عوارض روانی این مواد است. حشیش و سایر مواد کانابینوئید عوارض جسمانی متعددی هم دارند. این مواد سبب کاهش قدرت ایمنی بدن می شوند و در نتیجه کاهش قدرت ایمنی، بیماری های گوناگون عفونی و غیره به وجود می آید. تغییرات هورمونی موجب اختلال رشد و مشکلات جنسی می شود.

اگر خانم های باردار از این مواد مصرف کنند، جنین آنها نارس می شود و نابهنجاری های متعدد مغزی، عصبی و غیره پیدا می کند. مواد سرطان زای ترکیبات کانابینوئیدی، ۵۰ درصد بیشتر از سیگار است. خطر آسم و ذاتالریه را زیاد می کنند و عامل خطری برای فشار خون محسوب می شوند.

بیشتر بدانید از نام‌های دیگر حشیش
اصطلاحات مختلفی برای این ماده اعتیاد آور استفاده می‌شود که برخی از آنها عبارتند از:

سیگاری پنیر منگ بنگ ( البته به سرشاخه گل‌دار بوته شاهدانه هم گفته می‌شود ) ‌ چرس ( نامی افغان است، و به حشیشی گفته می شود که از رزین آماده شده از سرشاخه‌های گل‌دار و به میوه نشسته گیاه بالغ شاهدانه بدست می آید و از انواع دیگر آن مرغوب‌تر است )

اثرات حشیش بر بدن
برخی از مصرف کنندگان می‌گویند بعد از مصرف، هیچ احساسی به آنها دست نداده اما بعضی احساساتی مانند سبکی و سرخوشی را تجربه می‌کنند برخی هم دچار افزایش اشتها یا تشنگی می‌شوند. میزان اثر این مخدر به عوامل زیادی بستگی دارد و برای همه افراد یکسان نیست این عوامل عبارتند از:

تجربیات قبلی فرد در مصرف این ماده انتظارات فرد از نحوه ایجاد عوارض محل مصرف همراهی مصرف حشیش با مصرف سایر مواد مثل الکل و …

نشانه مصرف حشیش
حملات حاد اضطرابی خشکی دهان افزایش اشتها که به آن اشتهای گاوی نیز می‌گویند افت فشار خون افزایش ضربان قلب قرمزی چشم به هم خوردن تعادل حرکتی اختلال حافظه گیجی بی توجهی به اطراف تغییر در درک رنگ و صدا

قرمز شدن چشم، نشانه مصرف حشیش عوارض کوتاه مدت مصرف حشیش اختلال تعادل و مهارت‌‌های حرکتی اختلال خواب و فعالیت جنسی که از چند روز تا چند هفته پس از مصرف از بین می ‌رود اختلال در قدرت تجزیه و تحلیل مغز اختلال در درک مکان و زمان اختلال در حافظه و یادگیری اختلال در حواس بینایی، شنوایی و لامسه، معمولا حساسیت فرد مصرف کننده نسبت به محرک ‌های بیرونی بالا می‌رود فرد رنگ ‌ها را غنی‌‌تر از گذشته حس می‌کند

اختلالات خواب از عوارض مصرف حشیش

مضرات حشیش در بلند مدت
تحلیل بافت مغز تشنج تغییر غلظت هورمون های جنسی مردانه و زنانه (بی‌نظمی دوران قاعدگی) فقدان انگیزه در فرد برای استمرار کارهای روزمره به طوری که فرد مصرف کننده فاقد نیرو، بی‌ حال و ظاهراً‌ تنبل است افزایش احتمال ابتلا به سرطان ریه که به علت وجود هیدروکربن های سرطان‌زا در دود سیگار است کم شدن علاقه و انگیزه برای زندگی، شغل و روابط اجتماعی و خانوادگی

بیماری‌های تنفسی مزمن رشد طبیعی جنین با مصرف این مخدر توسط مادر، آسیب جدی می‌بیند اختلال فعالیت ایمنی بدن احتمال بروز اختلالات اضطراب، توهم، هذیان و دیوانگی در مصرف کنندگان با زمینه قبلی زیاد است آسیب ژنتیکی که فرزندان فرد را مبتلا به ناهنجاری های مادرزادی میکند همچنین استعداد اعتیاد به مواد روان گردان مانند اکستازی در افرادی که از این مخدر مصرف می‌کنند بیشتر است

روزنامه ابتکار / کلینیک آکسون

گردآوری: پرشین وی